در مراسم بزرگداشت سالک الی‌الله، آیت‌الله ناصری رحمهالله‌علیه، حضرت استاد، آیت‌الله یزدان‌پناه به بررسی مختصات نحله عرفانی نجف اشرف پرداختند.

این مراسم در عصر چهارشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۲ در شهر اصفهان برگزار گردید.

در این مراسم حضرت استاد، آیت‌الله یزدان‌پناه به بررسی مختصات نحله عرفانی نجف اشرف پرداختند که اهم مطالب ارائه شده توسط حضرت استاد، به شرح ذیل است؛

در هر مکتب عرفانی ممکن است یکی دو شخصیت بزرگ وجود داشته باشد که آن مکتب را به چشم بیاورند، اما در نحله نجف اشرف تمامی افراد آن از بزرگان و قله‌های عرفانی‌اند. این مکتب عرفانی مختصاتی دارد که سبب پرورش چنین الگوهایی شده است؛

۱. اجتهاد
بزرگان این نحله عرفانی همچون ملاحسینقلی همدانی، سید علی قاضی، علامه طباطبایی و علامه حسن‌زاده آملی، همگی مجتهدان تشیع هستند.
اجتهاد در شریعت یکی از مختصات جدی در این نحله است.
افزون بر اجتهاد در احکام، اجتهاد در سلوک نیز دارند، یعنی اجتهاد طریقت آن‌ها برآمده از اجتهاد شریعت است. این سبب می‌شود که نوع سلوک آن‌ها از مُرّ دین است و چیز افزونی ندارند.
افزون بر این دو، اجتهاد در معارف دارند، یعنی حقیقت قرآن و روایات را بررسی می‌کنند. اجتهاد به حسب متن دینی دارند.

۲. توحید ناب
توحید در نزد این نحله عرفانی، وحدت شخصیه وجود است. حقیقت این توحید ناب از قرآن کریم به دست آمده است که مرحوم علامه طباطبایی فرموده بودند: نگویید توحید عرفانی، بگویید توحید قرآنی.
فهم این توحید با مباحث عمیق فلسفی و سنت معقول گره خورده است و تعامل عجیبی را برای سالک ایجاد می‌کند. بی‌خود نیست که همه این افراد به قله و اوج عرفان می‌رسند. این مولفه جدی است که نحله نجف را به عمق می‌کشاند.

۳. تعامل با ولایت
بنده خبر دارم، نوع تعامل بزرگان این نحله با مسئله ولایت، بالاترین تعامل در میان بزرگان دینی ماست.
اینان مغز ولایت و حقیقت آن را دریافته‌اند و نور ولایتی که در قلب این افراد است، متفاوت از دیگران است.

۴. نوع تعامل استاد و شاگرد
در این مکتب، نوع تعامل استاد و شاگرد از دکان‌ها و انانیت‌ها و قیودات جداست. لذا در نوع حرکت این افراد نفسانیت وجود ندارد.

۵. نشر اندیشه در اجتماع
بزرگان این نحله عرفانی به شکل باطنی و گاه به شکل عمومی در میان مردم هستند.
اکنون معنویت موجود در ایران حاصل کار این نحله است و همه از لحاظ معنوی بر سر سفره این نحله نشسته‌اند.

حضرت استاد در پایان سخنانشان پیرامون علم عرفان نظری و نیز ارتباط نحله عرفانی نجف با سیاست، نکات ارزشمندی را بیان کردند.